قرص آهن

قرص آهن

آهن یکی از مواد معدنی بسیار مهم و حیاتی برای بدن است. آهن بیشتر در هموگلوبین گلبول‌های قرمز خون و میوگلوبین سلول‌های عضلانی موجود است. آهن برای انتقال اکسیژن و دی اکسید کربن به وسیله خون در بدن مورد نیاز است. سطح پایین آهن در بدن باعث ایجاد کم‌خونی فقر آهن خواهد شد. قرص آهن از دیگر مکمل‌هایی است که در بسیاری از افراد عوارض جانبی خصوصا عوارض گوارشی ایجاد می‌کند. با مصرف رژیم غذایی صحیح نیز ممکن است باز بدن دچار فقر آهن شود. خانم ها بیشتر از آقایان در معرض کم خونی فقر آهن قرار دارند.

عملکرد مکمل های در رفع کم خونی

آهن با کمک به گلبول‌های قرمز خون، اکسیژن را از ریه‌ها به سلول‌های تمام بدن منتقل می کنند. سطح پایین گلبول‌های قرمز خون با مصرف قرص آهن جبران می شود. کم‌خونی به دلایل مختلفی ایجاد می شود، مانند عدم مصرف منابع غذایی حاوی آهن، ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های کلیوی، سرطان و ایدز. افرادی که مبتلا به کم‌خونی خفیف هستند به منظور کاهش عوارض جانبی قرص های آهن، یک روز در میان از مکمل آهن استفاده کنند. اما افرادی که کم‌خونی شدید دارند ممکن است روزانه نیاز داشته باشند بیش از یک‌بار از قرص آهن استفاده نمایند. دوز مصرف آهن را پزشک تعیین خواهد کرد.
خستگی های غیر معمول، بروز تنگی نفس، رنگ‌پریدگی، سردرد، سرگیجه، داشتن تپش قلب، تورم زبان، خشکی پوست و مو ها، سردی دست و پا و بیمار شدن مکرر از علائم کمبود آهن در بدن است.

انواع ترکیبات مکمل های آهن

در هنگام خواندن برچسب دارو آهن دار،  ممکن است یکی از این سه نام ظاهر شود:

سولفات آهن
فومارات آهن
گلوکونات آهن

مقدار دقیق آهن، نشان دهنده سطح عنصر آهن موجود در مکمل است. میزان عنصر آهن لزوما با مقدار مکمل آهن مرتبط نیست. به طور مثال ممکن است ۳۰۰ میلی‌گرم سولفات آهن یا فومارات آهن برابر با مقدار متفاوت عنصر آهن باشد. مکمل فومارات آهن دارای بالاترین مقدار عنصر آهن (حدود 33% )، گلوکونات آهن دارای کمترین محتوای آهن (حدود12 % ) و مکمل های حاوی سولفات آهن حدود (حدود 20%) است. بهترین داروی کم خونی محصولی است که میزان آهن موجود در آن به اندازه نیاز شما و مقدار کم خونی باشد. میزان فقر آهن با آزمایش مشخص شده و پزشک مقدار مورد نیاز بدن شما را تعیین خواهد کرد.

عوارض گوارشی مصرف قرص آهن

مصرف مکمل‌های آهن در بسیاری از افراد علائمی مانند درد معده، اسهال، یبوست، سوزش سر دل، حالت تهوع و استفراغ را به همراه دارد. در صورت مشاهده این عوارض می توانید با مصرف قرص های آهن به همراه از عوارض جانبی آن کم نمایید. البته این نکته را در نظر داشته باشید که قرص‌های آهن با معده خالی جذب بهتر و بالاتری در بدن دارند. اما در صورتی که فرد با مصرف مکمل آهن دچار عوارض گوارشی شود، معمولا پزشکان به او توصیه می‌کنند که مکمل خود را به همراه غذا مصرف کنند. همچنین برخی شرکت های داروسازی قرص و کپسول آهن را با فرمولاسیون خاص به صورت آهسته رهش تولید کرده اند. در این دسته از قرص ها آهن به آرامی جذب بدن خواهد شد و میزان جذب آن نیز بالا خواهد بود. به همین دلیل معمولا عوارض گوارشی ایجاد نخواهد کرد.
همچنین قرص آهن به شکل بیس گلیسینات آهن عوارض گوارشی کمتری را دارد. از سوی دیگر مصرف قرص آهن قبل از خواب باعث می شود عوارض گوارشی کمتری احساس شود.

کپسول آهن و سیاه شدن رنگ مدفوع

یکی دیگر از عوارض شایع مصرف انواع قرص آهن سیاه شدن رنگ مدفوع است. بسیاری از مصرف‌کنندگان از سیاهی رنگ مدفوع اظهار نگرانی می‌کنند. باید بگوییم که این اتفاق کاملا بی‌خطر است و به دلیل جذب نشدن کامل آهن و دفع میزان اضافی آن در بدن ایجاد می‌شود. حتی اگر در مکمل مولتی ویتامین نیز ترکیب آهن وجود داشته باشد، سیاه شدن رنگ مدفوع دیده می شود.

قطره آهن و سیاهی دندان

در مواردی که از مکمل آهن به صورت شربت آهن یا قطره آهن استفاده شود، تیره شدن رنگ دندان‌ها ممکن است ایجاد شود. ایجاد لک و سیاهی روی دندان‌ها به دلیل نمک آهن و سولفید آهن ایجاد می شود. از آنجایی که اطفال و کودکان تنها از فرم شربت آهن کودکان یا قطره آهن کودکان می توانند استفاده کنند، شرکت های داروسازی به تولید محصولاتی پرداختند که یون آهن در تماس با دندان ها قرار نمی گیرد و از سیاهی آن ها پیشگیری می کند. مکمل آهن برای کودکان پس از پایان ۶ ماهگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عوارض مصرف قرص آهن

پس از مصرف مکمل آهن در صورت مشاهده این دسته عوارض، مصرف را قطع و به پزشک مراجعه کنید:

کمر درد و دردهای عضلانی
درد قفسه سینه
لرز
غش کردن
تورم دهان و گلو
تب همراه با تعریق
بثورات پوستی یا کهیر
اختلال در تنفس
گرگرفتگی

بهترین زمان مصرف قرص آهن

همانگونه که اشاره شد، بهترین زمان استفاده از قرص آهن زمانی است که معده خالی باشد. در این زمان مکمل آهن جذب بهتر و بالاتری در بدن خواهد داشت. بنابراین توصیه می شود قرص آهن را 1 ساعت قبل از غذا یا ۲ ساعت بعد از صرف غذا مصرف کنید. اما اگر دچار عوارض گوارشی آهن می‌شوید، بهتر است این مکمل را به همراه وعده‌های غذایی یا پس از اتمام غذا خوردن استفاده نمایید. این نکته را در نظر داشته باشید که مصرف قرص آهن را در کنار قهوه، چای و لبنیات باعث می شود جذب آهن در بدن کاهش پیدا کند. ویتامین ث در کنار مصرف قرص آهن میزان جذب این ماده معدنی را افزایش می دهد.

مقدار مصرف قرص آهن برای درمان کم خونی

بزرگسالان یعنی افراد بالاتر از ۱۸ سال، میزان توصیه شده آهن برای آقایان ۸ و برای خانم‌ها ۱۸ میلی‌گرم است. اگر کم‌خونی فقر آهن وجود داشته باشد، میزان۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم آهن ۳ بار در روز توصیه می شود. در برخی موارد نیز برای بانوان که از قرص کم خونی خانم ها استفاده می کنند مقدار بین ۳۰-۱۲۰ میلی گرم در هفته تجویز می شود. خانم‌های باردار که به کم‌خونی مبتلا هستند دوز توصیه شده معمولا ۴۵ میلی‌گرم در روز است.

تداخل دارویی قرص آهن

قبل از مصرف قرص آهن اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید یا از دارو های خاص استفاده می کند پزشک را مطلع کنید تا از لحاظ تداخل دارویی بررسی‌های لازم را انجام دهد. مکمل‌های آهن با داروهای زیر ممکن است تداخل دارویی داشته باشند:

آنتی بیوتیک‌های تتراسایکلین
آنتی بیوتیک‌های کینولون
لووتیروکسین
متیل دوپا (آلدومت)
بیس فسفونات‌ها
لوودوپا
مایکوفنولات موفتیل
پنی‌سیلامین
کلرامفنیکل

چه افرادی ممکن است به مکمل آهن نیاز داشته باشند؟

هر فردی در طول زندگی خود ممکن است به کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن دچار شود، اما این مشکل در افراد زیر بسیار شایع‌تر است:

• خانم هایی که در سنین باروری می باشند و پریود می‌شوند. این افراد اگر خونریزی قاعدگی شدیددارند، می بایست از مصرف نمودن قرص آهن در دوران پریودی غافل نشوند زیرا مصرف قرص اهن می‌تواند از بروز کم خونی جلوگیری نماید.
• خانم های باردار
• کودکان: عدم دریافت قرص یا قطره آهن در کودکانی که مبتلا به کم خونی هستند باعث مختل شدن رشد و تکامل آن‌ها می‌ گردد.
• کسانی که به دفعات زیاد خون اهدا می‌کنند
• افرادی که جراحی های بای‌پس معده انجام می‌دهند
• نوزادانی که نارس هستند و  قبل از هفته 37 بارداری به دنیا می‌آیند
• افراد گیاه‌خوار
• افرادی که مبتلا به بعضی از بیماری‌ها مانند انواع سرطان، مشکلات گوارشی و نارسایی قلبی هستند
• بیماران کلیوی که همودیالیز انجام می دهند
• افرادی که طولانی‌مدت از آنتی‌اسیدها استفاده می کنند.

خرید قرص آهن

سایت داروخانه آنلاین داروما به ارائه انواع قرص آهن ، کپسول آهن، شربت آهن، قطره آهن کودکان، قرص آهن خانم ها، قرص آهن بارداری، قرص آهن آهسته رهش و… می پردازد. از جمله معروف ترین مکمل های آهن می توانیم به شربت فروگلوبین پلاس ویتابیوتیکس، قرص آیرون پلاس فیشر فلکسان، قرص آیرون پلاس ساپلکس، قرص آیرون بیس گلیسینات + ویتامین ث هلث اید، قرص آهن رئول المنتال آلتون، قرص فروس فولیک جهان فارمد، قطره آدزیر ویتان، کپسول آهن و فولیک اسید فلیپ 30 های هلث، قطره لیپوزوفر فورت، قطره آیروفیکس دایونیکس فارما، کپسول زیفمین بهشاد دارو، کپسول ففول اینترافارم و… اشاره نماییم.