مکمل دارویی

مکمل دارویی چیست؟

مکمل دارویی نوعی مکمل است که برای تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن و جلوگیری از ابتلا به بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در ترکیب این مکمل از انواع ویتامینها، مواد معدنی، آمینو اسیدها ، اسیدهای چرب، آنزیم ها، پروبیوتیک ها و مواد گیاهی استفاده می شود.
یافته های باستان شناسی نشان می دهد که بشر در گذشته از گیاهان به عنوان مکملهای دارویی برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می کرده است. در قرن هفدم میلادی با پیشرفت علوم از جمله علم شیمی انسانها توانستند دست به ساخت ترکیباتی بزنند که برای سلامتی مفید بوده و همین امر انقلابی را در صنعت درمان و سلامتی به وجود آورد.
مکملهای دارویی اثرات زیادی بر سلامتی دارند، اما مصرف آنها با خطراتی نیز همراه است که این خطرات معمولا در اثر استفاده بیش از حد از این محصولات به وجود می آیند. هر مکمل دارویی برای رفع و تامین نیاز خاصی در بدن طراحی شده است.

تفاوت مکمل دارویی با مکمل غذایی چیست؟

تفاوت مکمل دارویی و مکمل غذایی غالبا در شدت اثر آنهاست. در مکمل‌های دارویی دوز محتویات بیشتر و در نتیجه اثربخشی سریع‌تر است و معمولا برای خرید آنها هم به نسخه‌ی پزشک نیاز دارید.
همین تفاوت باعث شده سختگیری‌ها در تولید و عرضه‌ی مکمل‌های دارویی بیشتر باشد چون بیشتر با سلامت مردم سر و کار دارند و در روند تولید آنها کارآزمایی‌های بالینی انجام شود. همه‌ی مکمل‌های دارویی باید پیش از ورود به بازار مورد تایید سازمان غذا و دارو قرار بگیرند.
در تفاوت این دو مکمل باید توجه داشت که مکمل‌های دارویی برای یک فرد عادی، اثر سلامتی بخش ندارند و در شرایط عادی می توانند غیرایمن نیز باشند مگر اینکه نیاز فرد به آنها توسط پزشک تشخیص داده شود. اما مکمل‌های غذایی اینطور نیستند و بسیاری از افراد می توانند آنها را بدون نسخه تهیه و در کنار رژیم غذایی خود استفاده کنند تا از امراض مختلف جلوگیری کنند.
مکمل های مورد نیاز در افراد در سنین مختلف گوناگون است. مثلا کودکان بیشتر مکمل های دارویی تقویت کننده سیستم ایمنی، قطره آهن و مکمل های حاوی قطره آهن مصرف می کنند. افراد بالای 50 سال، بیشتر از مکمل‌های غذایی مانند کلسیم، ویتامین دی، ویتامین B6 و B12 را مصرف می‌کنند تا از بروز مشکلاتی مثل پوکی استخوان، کم خونی و فشار خون پیشگیری کنند.
از نظر محتویات، مکمل‌های دارویی هم حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند و از آنها نیز برای درمان بیماری‌ها و پیشگیری از مشکلات استفاده می‌شود. فرق آن با مکمل غذایی در دوز محتویات است و برای موقعیت‌های بحرانی‌تر استفاده می‌شود. از این رو آنها را دارو به حساب می آورند.

استفاده از مکمل دارویی چه فوایدی برای بدن دارد؟

با وجود تفاوت های بین مکمل دارویی و مکمل غذایی، هردو در جای مناسب خود و اگر درست استفاده شوند فواید زیادی می توانند داشته باشند. به عنوان مثال بیشتر زنان ایرانی، ویتامین دی کافی دریافت نمی‌کنند و کمبود آن می‌تواند مشکلات بزرگی نظیر سردردهای شدید، تعریق فراوان، افسردگی و … را به وجود آورد.
به همین دلیل دریافت مکمل‌های این ویتامین می‌تواند لازم باشد. گاهی که مشکل فرد جزئی باشد، می‌توان آن را با مکمل‌های غذایی برطرف کرد اما در صورت مشکلات عمیق‌تر که در آزمایشات نشان داده شده و نگران‌کننده باشد، پزشک مکمل دارویی تجویز می‌کند.
البته توجه داشته باشید استفاده‌ی بیش از حد از مکمل های دارویی علاوه بر نداشتن فایده می تواند مضر نیز باشد. درست است که ویتامین‌ها و مواد معدنی‌ می‌توانند مفید باشند اما موضوعی به نام اوردوز یا مسمومیت نیز وجود دارد.
تمامی این ویتامین ها و مواد معدنی در اندازه مورد نیاز بدن مفید هستند. به عنوان مثال ویتامین دی، اگر به میزان بیش از حد مصرف شود، فرد دچار مسمومیت با ویتامین دی می‌ شود و عوارضی مانند حالت تهوع، خستگی و تکرر ادرار به دنبال دارد.

بهترین روش مصرف مکمل های دارویی و غذایی

همانطور که گفته شد مکمل‌های دارویی و غذایی در اشکال مختلفی مانند قرص، کپسول، شربت، عصاره و… ارائه شده اند که در این بین، شربت بیشتر برای کودکان و قرص و کپسول در بین بزرگسالان محبوب‌تر است. با این حال نکاتی را باید در مورد مصرف مکمل دارویی بدانید:
اگر به بیماری خاصی مبتلا هستید و یا داروهای درمانی استفاده می کنید، با احتیاط و با مشورت پزشک اقدام به مصرف مکمل دارویی کنید و هرگز خودسرانه مکمل دارویی را مصرف نکنید.. درست است که مکمل دارویی ویتامین و مواد معدنی است ولی ممکن است با برخی از داروها تداخل دارویی داشته باشند و مانع از اثرگذاری آنها ‌شود.
مکمل‌ دارویی را به صورت همزمان مصرف نکنید. برخی از مکمل‌ها دارویی مانع از جذب مکمل‌های دیگر می‌شوند در نتیجه بهتر است با هم مصرف نشوند.
مصرف مکمل‌های دارویی نباید طولانی مدت باشد مگر اینکه پزشک تشخیص دهد. دوره‌ی پیشنهادی بین 20 تا 30 روز است.

استفاده از مکمل دارویی چه فوایدی بر سلامتی دارد؟

با داشتن یک رژیم غذایی خوب و غنی براساس هرم غذایی می‌توانید تمام مواد معدنی و مغذی مورد نیاز بدنتان را تامین کنید اما زمانی که دچار بیماری‌هایی مثل فقر آهن می‌شوید باید از مکمل دارویی استفاده کنید تا کمبودهای بدن جبران شود و سلامتی بدن خود را دوباره به دست بیاورید. کمبود برخی از ویتامین ها و مواد معدنی بر روی عملکرد اندام‌ها و بافت‌ها تاثیر می‌گذارند که در نهایت این کمبود به صورت علائم بیماری ظاهر  می‌ شود. علائمی مانند خستگی شدید، بی‌حالی، استرس و اضطراب، تب و لرز می‌تواند از علائم برخی از کمبودهای مواد معدنی و ویتامین های مورد نیاز بدن باشد که به دلیل کمبود ویتامین و مواد معدنی در بدن به وجود می‌آید. کمبود ویتامین ها و مواد معدنی دارای یک سری علائم ظاهری مانند ریزش مو، شکنندگی ناخن‌ها، تیرگی پوست، پیری زودرس و … می باشد که در صورت بروز این علائم و نشانه ها در بدن میتوان با مصرف برخی از مکمل‌ها این علائم را بهبود بخشید و درمان کرد.

مکمل های ویتامینی ایرانی

تا مدتی پیش افراد برای خرید مکمل دارویی ویتامینی به سراغ برندهای خارجی می‌رفتند اما امروزه شرکت های تولید کننده در  ایران در زمینه تولید داروی مکمل پیشرفت چشم‌گیر داشته اند که تقاضا برای انواع مکمل‌های ویتامینی ایرانی بیشتر شده است.

در ترکیبات مکمل‌های ویتامین ایرانی، با توجه به شرایط اب و هوایی و تغذیه ای ترکیباتی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است که کمبود آن در افراد کشور بیشتر احساس می‌شود.

برخورداری از کیفیت خوب ویتامین‌های ایرانی، همچنین اثربخشی زیادی که در دوره مصرف دارند افراد را ترغیب به خرید مکمل ویتامینی ایرانی کرده است.

برخی افراد تصور می‌کنند چون مکمل‌های خارجی از نظر قیمتی گران‌ هستند، بنابراین دارای کیفیت بالاتری می باشند. در صورتی که این تصور کاملا اشتباه است و دلیل گرانی این مکمل‌ها، هزینه‌های مربوط به واردات، توزیع در بازار و دیگر مسائل مشابه خواهد بود که این موضوعات شامل حال مکمل ویتامینی ایرانی نخواهد شد.

آیا مکمل های دارویی عوارض دارند؟

بسیاری از افراد گمان می کنند که هر چه بیشتر از قرص و مکمل دارویی استفاده کنند به سلامتی خود کمک بیشتری کرده اند بهتر است بدانید که این تفکر کاملا اشتباه است!
قبلا هم به این نکته اشاره کردیم که بدن روزانه به مقدار خاصی از ویتامین ها و مواد معدنی نیاز دارد و وجود مقادیر بیش از حد برای بدن مضر است. مطالعات فراوانی پیرامون عوارض جانبی مکملهای دارویی صورت گرفته است.
مثلا ویتامین کا(K) که ویتامین انعقاد خون است در اثر مصرف بیش از حد می تواند قابلیت انعقاد خون را کاهش دهد.
مصرف بی رویه ویتامین E سبب کبود شدن بدن و خونریزی بینی می شود. استفاده بیش از اندازه از ویتامین B6 به سیستم عصبی آسیب وارد می کند. همچنین مواردی مانند تهوع، دل درد، اسهال از عوارض شایع مصرف بیش از اندازه قرص و کپسول های مکمل دارویی است.
مصرف بی رویه مکمل دارویی باعث مسمومیتهای شدید نیز می شود و در موارد حاد خطر مرگ وجود دارد. بنابراین اگر به سلامتی خود اهمیت می دهید نباید بیشتر از دوز تجویز شده استفاده کنید.
بهترین پیشنهادی که داروما( داروخانه آنلاین دکتر کرمانی) به شما می دهد این است که قبل از اقدام به مصرف هرگونه مکمل و ویتامین آزمایش دهید و مطمئن شوید که چه کمبودهایی در بدن خود دارید و سپس اقدام به مصرف نمایید.
یا اینکه با پزشک مشورت کنید و او با توجه به شرایط بدن شما برایتان مکمل و دارو تجویز کند. هرگز بدون مشورت با پزشک استفاده از این مکملها را بیش از 6 ماه ادامه ندهید. پزشک بهترین کسی است که می تواند در این مورد به شما کمک کند.