داروخانه آنلاین داروما

کمبود مواد معدنی چه عوارضی دارد؟

برای بیان اینکه کمبود هر یک از مواد معدنی چه عوارضی برای بدن به همراه دارد، بهتر است ابتدا به نقش مواد معدنی در بدن اشاره کنیم:

مواد معدنی در بدن سه نقش اساسی و عمده دارند:

الف) وظیفه ساختمانی را می‌توان یک نقش مهم مواد معدنی در بدن به حساب آورد. زیرا استحکام اسکلت بدن به وجود ترکیبات کلسیم و فسفر نامحلول در استخوان‌ها و دندان‌ها بستگی دارد.

ب) یکی از نقش‌های مواد معدنی در بدن وظیفه عملکردی و حفظ تعادل داخلی آن است. سدیم و پتاسیم مهم‌ترین الکترولیت‌های بدن می‌باشند. مواد معدنی در حفظ غلظت سدیم و پتاسیم، انتقال امواج عصبی، آهنگ ضربان طبیعی قلب و تعادل اسید- باز نقش مهمی بر عهده‌ دارند.

ج) وظیفه کمکی در تنظیم سوخت‌وساز سلولی نیز از نقش‌های مواد معدنی در بدن است. همچنین نقش مشارکتی در ساختمان آنزیم‌ها و هورمون‌هایی که فعالیت سلول را تنظیم می‌کنند از دیگر وظایف مواد معدنی است.

گوگرد و روی در ساختمان انسولین، ید در ساختمان تیروکسین و کبالت در ساختمان ویتامین B12 تنها نمونه ای خیلی ریز از عناصر معدنی شرکت‌کننده در ساختمان هورمون‌ها و ویتامین‌ها هستند.

عوارض کمبود هر یک از مواد معدنی بر بدن

عوارض کمبود کلسیم در بدن

دریافت مقادیر کم کلسیم سبب اختلالاتی از قبیل:

پوکی استخوان که طی آن استخوان ها ضعیف و شکننده می شوند.
راشیتیسم، بیماری ای که در آن استخوان های کودک نرم و ضعیف می شود و باعث تغییر شکل استخوان می شود.
استئومالاسی بیماری ای که باعث نرمی استخوان در کودکان و بزرگسالان می‌شود.

عوارض کمبود منیزیم در بدن

دریافت مقادیر کم منیزیم در کوتاه مدت علائم واضحی ایجاد نمی‌کند. در صورت کمبود منیزیم در رژیم غذایی، کلیه‌ها با محدود کردن منیزیم قابل دفع در ادرار، به حفظ آن در بدن کمک می‌کنند. بااین‌حال، مصرف کم منیزیم در طولانی‌مدت عواضی را به همراه دارد.
علائم کمبود منیزیم در بدن شامل حالت تهوع، از دست دادن اشتها، خستگی ، استفراغ و ضعف است. کمبود شدید منیزیم می‌تواند باعث بی‌حسی، سوزن شدن، گرفتگی عضلات، تشنج، تغییرات شخصیتی و ریتم غیرطبیعی ضربان قلب شود.

کمبود فسفر و عوارض آن

کمبود فسفر می‌تواند سبب از دست دادن اشتها، کم‌خونی ، ضعف عضلانی ، ایجاد اختلال در هماهنگی عضلات، درد، نرمی و تغییر شکل استخوان‌ها ، افزایش خطر عفونت، احساس سوزش در پوست و گیجی شود.

کمبود پتاسیم و عوارض آن

مصرف مقدار کم پتاسیم باعث بالا رفتن فشارخون، کاهش کلسیم استخوان‌ها و افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه می شود.

اسهال یا استفراغ طولانی‌مدت، مصرف بیش‌ از حد ملین‌ها، مصرف برخی دیورتیک‌ها (داروهایی که باعث افزایش دفع ادرار می‌شوند)، تعریق شدید، دیالیز یا استفاده از برخی داروها کمبود شدید پتاسیم را به دنبال دارد. به این حد از کمبود پتاسیم در بدن هیپوکالمی می گویند.

علائم هیپوکالمی شامل یبوست، خستگی، ضعف عضلانی و احساس ناخوشی است. هیپوکالمی شدید می‌تواند ممکن است سبب افزایش ادرار، کاهش عملکرد مغز، افزایش قند خون، فلج عضلانی، مشکل در تنفس و ضربان قلب نامنظم شود و زندگی فرد را به خطر بیندازد.

کمبود مس و عوارض آن

کمبود مس می‌تواند خستگی شدید، لکه‌های روشن پوستی، بالا رفتن سطح کلسترول خون و اختلالات بافت همبند مؤثر بر رباط‌ها و پوست را سبب شود. از دیگر عوارض کمبود مس می‌توان به ضعیف و شکننده کردن استخوان‌ها، از دست دادن تعادل و هماهنگی و افزایش خطر عفونت اشاره کرد.

عوارض کمبود ید در بدن

کمبود ید در رژیم غذایی باعث می‌شود بدن نتواند مقادیر کافی هورمون تیروئید بسازد و این موضوع می‌تواند مشکلات زیادی ایجاد کند. کمبود ید به خصوص در زنان باردار خطرناک تر است، زیرا باعث آسیب دائم جنین از طریق توقف رشد، عقب ماندگی ذهنی و تاخیر در رشدجنسی شود.

کمبود ید با شدت کمتر باعث ضریب هوشی پایین‌تر از حد متوسط در نوزادان و کودکان و کاهش توانایی فعالیت و تفکر در بزرگسالان می شود. گواتر (بزرگی غده تیروئید)، اغلب اولین علامت قابل مشاهده کمبود ید در بدن است.

عوارض کمبود آهن در بدن

در کوتاه‌مدت، دریافت مقادیر خیلی کم آهن از رژیم غذایی علائم واضحی ایجاد نمی‌کند؛ زیرا بدن از آهن ذخیره‌شده‌ی خود در ماهیچه‌ها، کبد، طحال و مغز استخوان استفاده می‌کند. اما با کاهش سطح آهن ذخیره شده در بدن، کم‌خونی ناشی از فقر آهن ایجاد می‌شود.

بر اثر این اتفاق گلبول‌های قرمز کوچک‌تر می‌شوند و سطح هموگلوبین کاهش می‌یابند. درنتیجه، خون اکسیژن کمتری از ریه‌ها به سراسر بدن حمل می‌کند.

علائم کم‌خونی ناشی از فقر آهن شامل ناراحتی گوارشی، ضعف، خستگی، کمبود انرژی و اختلال در تمرکز و حافظه است. علاوه بر این، مبتلایان به کم‌خونی ناشی از فقر آهن توانایی کمتری برای مبارزه با میکروب‌ها و عفونت‌های بیماری زا، کار و ورزش و کنترل دمای بدن خود دارند. نوزادان و کودکان مبتلا به کم‌خونی ناشی از فقر آهن ممکن است دچار اختلال یادگیری باشند.

کمبود ماده معدنی آهن در بین کودکان خردسال، زنان زیر 50 سال و افراد باردار، افرادی که گوشت، مرغ یا غذاهای دریایی مصرف نمی‌کنند، شایع‌تر است. خونریزی، بیماری‌های گوارشی منجر به اختلال در جذب مواد مغذی یا رژیم‌های غذایی نامناسب می‌تواند منجر به فقر آهن شود.

عوارض کمبود منگنز در بدن

کمبود منگنز به ندرت اتفاق می افتد و در اثر وقوع این عوارض را به جا می گذارد: استخوان‌های ضعیف و کاهش رشد در کودکان ، پیدایش بثورات پوستی و ریزش مو در آقایان ، تغییرات خلقی و تشدید دردهای پیش از قاعدگی در زنان

سلنیوم و عوارض کمبود آن در بدن

کمبود سلنیوم اغلب نادر است و می‌تواند باعث بیماری کِشان (نوعی بیماری قلبی)، ناباروری مردان و نیز نوعی آرتریت (التهاب مفاصل که منجر به درد، تورم و از دست دادن حرکت در مفصل) شود.

روی و عوارض کمبود آن در بدن

کمبود روی سبب کندی رشد در نوزادان و کودکان، تأخیر در رشد جنسی نوجوانان، ناتوانی جنسی مردان، ریزش مو، اسهال، آسیب‌های چشمی و پوستی و کاهش اشتها می‌شود.

دیگر عوارض آن شامل کاهش وزن، اختلال در ترمیم زخم، کاهش حس چشایی و افت سطح هوشیاری می باشد.

مولیبدنوم و عوارض کمبود آن در بدن

کمبود مولیبدنوم خیلی کم و نادر اتفاق می افتد. این کمبود در افراد مبتلا به نوعی اختلال ژنتیکی نادر اتفاق می‌افتد. این اختلال مانع استفاده‌ بدن از مولیبدنوم و در نهایت باعث تشنج و آسیب شدید مغزی منجر به مرگ می‌شود.

کمبود مواد معدنی در بدن به چه معنی است؟

بدن انسان به مقدار متفاوتی از هریک از مواد معدنی نیاز دارد. به میزان موردنیاز هر ماده معدنی اصطلاحاً RDA (Recommended Daily Allowance) گفته می‌شود که نشان‌دهنده 97 % نیاز روزانه بدن به آن ماده معدنی است.

عوارض کمبود هر ماده معدنی به مرور اتفاق می افتد و می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. افزایش نیاز بدن به مواد معدنی مورد نیاز، کمبود مواد معدنی در رژیم غذایی و مشکلاتی در جذب مواد معدنی ازجمله این دلایل هستند.

کمبود مواد معدنی منجر به انواع مشکلات جسمی از جمله تضعیف استخوان‌ها، خستگی و بی‌حالی مفرط و ضعف در سیستم ایمنی می شود. مهمترین مواد معدنی که کمبود آنها منجر به بروز مشکلات سلامت می‌شوند شامل کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم و روی هستند.